Kiến thức cơ bản
Tổng Quan Về Các Loại Hợp Đồng Phái Sinh Phổ Biến
Các loại hợp đồng phái sinh hiện đang thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư trên thị trường tài chính. Đầu tư vào hàng hóa phái sinh là một trong những cách giúp nhà đầu tư đa dạng hóa danh mục và kiểm soát rủi ro hiệu quả. Tuy nhiên, để tối ưu lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, nhà đầu tư cần hiểu rõ về các loại hợp đồng phái sinh và cách chúng hoạt động. Bài viết này, SFVN sẽ giúp bạn khám phá chi tiết về những loại hợp đồng phái sinh phổ biến nhất, cùng với lợi ích mà mỗi loại hợp đồng mang lại.
Hợp đồng phái sinh giúp nhà đầu tư kiểm soát rủi ro và tối ưu danh mục đầu tư
Tổng quan về hợp đồng phái sinh
Hợp đồng phái sinh là một công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào tài sản cơ sở như hàng hóa, cổ phiếu, hoặc tiền tệ. Trên thị trường, có nhiều loại hợp đồng phái sinh khác nhau, nhưng các loại phổ biến nhất gồm: Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, và hợp đồng hoán đổi.
Việc hiểu rõ từng loại hợp đồng phái sinh không chỉ giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro tốt hơn mà còn giúp tối ưu hóa chiến lược đầu tư của mình.
Các hợp đồng phái sinh là công cụ quan trọng để nhà đầu tư quản lý rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận
Có những loại hợp đồng phái sinh nào phổ biến trên thị trường?
Các hợp đồng phái sinh phổ biến hiện nay là công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư quản lý rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận. Việc hiểu rõ các hợp đồng này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt và kiểm soát rủi ro hiệu quả hơn. Dưới đây là 4 loại hợp đồng phái sinh phổ biến: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, và hợp đồng hoán đổi.
Hợp đồng kỳ hạn
Hợp đồng kỳ hạn (Forwards) là một thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán một tài sản tại một mức giá xác định vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Loại hợp đồng này thường không giao dịch trên sàn mà thông qua các thỏa thuận riêng. Lợi ích của hợp đồng kỳ hạn nằm ở tính linh hoạt và khả năng kiểm soát rủi ro biến động giá bằng cách "chốt giá" hiện tại. Hợp đồng kỳ hạn được giao dịch phi tập trung, linh hoạt hơn hợp đồng tương lai và cho phép các bên tùy chỉnh điều khoản theo nhu cầu.
Hợp đồng kỳ hạn giúp chốt giá tài sản trong tương lai với tính linh hoạt cao
Hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai (Futures) hay còn được gọi là hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn, là loại hợp đồng phái sinh được chuẩn hóa và giao dịch công khai trên sàn. Đây là thỏa thuận để mua hoặc bán tài sản cơ sở vào một ngày nhất định trong tương lai với giá đã định sẵn. Hợp đồng tương lai cho phép nhà đầu tư tận dụng đòn bẩy để tối đa hóa lợi nhuận và phòng ngừa rủi ro do biến động giá thông qua việc “khóa giá” tài sản ngay từ hiện tại.
Hợp đồng tương lai giao dịch công khai trên sàn và có tính thanh khoản cao
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn (Options) cho phép người nắm giữ quyền chọn mua (Call Option) hoặc quyền chọn bán (Put Option) tài sản với giá cố định trong khoảng thời gian xác định. Với quyền chọn, nhà đầu tư không bắt buộc phải thực hiện giao dịch mua/bán mà có thể lựa chọn không thực hiện nếu không có lợi. Loại hợp đồng này mang lại sự linh hoạt và là công cụ hữu hiệu để giảm thiểu rủi ro, đồng thời đầu cơ sinh lời. Các quyền chọn có thể được kết hợp với nhau để thực hiện các chiến lược độc đáo.
Hợp đồng quyền chọn giúp đầu tư linh hoạt mà không bắt buộc thực hiện giao dịch
Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi là một dạng hợp đồng tài chính mà trong đó hai bên đồng ý trao đổi dòng tiền hoặc khoản nợ từ hai công cụ tài chính khác nhau vào một thời điểm nhất định theo thỏa thuận ban đầu. Thông thường, trong hợp đồng, một dòng tiền thường cố định, dòng còn lại thay đổi theo lãi suất hoặc tỷ giá. Hợp đồng hoán đổi không được giao dịch trên sàn mà thường diễn ra giữa các doanh nghiệp và tổ chức tài chính thông qua giao dịch trực tiếp.
Hợp đồng hoán đổi giúp ổn định chi phí tài chính qua việc trao đổi dòng tiền
So sánh các loại hợp đồng phái sinh
Các hợp đồng phái sinh không chỉ là công cụ quản lý rủi ro mà còn là cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các cá nhân và doanh nghiệp. Đầu tư vào các hợp đồng này có thể giúp tối ưu hóa danh mục đầu tư, đồng thời kiểm soát các rủi ro liên quan đến biến động thị trường. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về các điểm nổi bật của từng loại hợp đồng phái sinh qua bảng bên dưới.
| Hợp đồng kỳ hạn | Hợp đồng tương lai | Hợp đồng quyền chọn | Hợp đồng hoán đổi |
Đặc điểm | Thỏa thuận mua/bán tài sản vào một thời điểm xác định trong tương lai với giá cố định. Không giao dịch trên sàn, thực hiện qua thỏa thuận trực tiếp giữa các bên. | Hợp đồng được chuẩn hóa và giao dịch công khai trên các sàn giao dịch. Thỏa thuận mua/bán tài sản với giá đã định sẵn vào một ngày cụ thể trong tương lai. | Người mua có quyền (nhưng không bắt buộc) mua (Call Option) hoặc bán (Put Option) tài sản với giá cố định trong khoảng thời gian xác định. | Thỏa thuận trao đổi dòng tiền giữa hai bên, thường áp dụng với lãi suất hoặc tiền tệ. Các dòng tiền được thanh toán định kỳ. |
Lợi ích | Giúp ổn định giá và kiểm soát rủi ro biến động. Linh hoạt trong điều kiện thỏa thuận. | Tính thanh khoản cao, giao dịch dễ dàng trên sàn. Có trung gian giảm thiểu rủi ro không thực hiện hợp đồng. | Linh hoạt, chỉ chịu lỗ trong phạm vi phí mua quyền chọn. Có thể tận dụng lợi thế khi giá tài sản biến động mạnh. | Kiểm soát rủi ro lãi suất và tỷ giá hối đoái, giúp ổn định chi phí tài chính. |
Rủi ro | Rủi ro không thực hiện hợp đồng do không có trung gian. Tính thanh khoản thấp. | Rủi ro biến động giá mạnh, đòi hỏi ký quỹ. Rủi ro cao nếu sử dụng đòn bẩy. | Rủi ro mất phí mua quyền chọn nếu không thực hiện quyền. Biến động giá tài sản có thể ảnh hưởng đến giá trị hợp đồng. | Phức tạp trong thiết lập và quản lý. Rủi ro tín dụng nếu một bên không thực hiện nghĩa vụ thanh toán. |
Ví dụ thực tế | Một nhà xuất khẩu cà phê muốn đảm bảo giá bán cố định trước khi sản phẩm tới thị trường, do đó ký hợp đồng kỳ hạn để bán cà phê với giá cố định trong tương lai, bảo vệ doanh thu trước sự biến động giá. | Một nhà đầu tư dự đoán giá dầu sẽ tăng trong tương lai. Họ có thể mua hợp đồng tương lai dầu để hưởng lợi từ sự tăng giá này khi đến thời gian thanh toán.
| Một nhà đầu tư mua quyền chọn mua (Call Option) cổ phiếu của một công ty với giá 100 USD, kỳ hạn 6 tháng. Nếu giá cổ phiếu tăng lên 120 USD, họ có thể mua với giá 100 USD và bán với giá 120 USD để có lợi nhuận. | Một công ty có khoản vay lãi suất biến đổi muốn ổn định chi phí lãi suất nên ký hợp đồng hoán đổi lãi suất để chuyển thành lãi suất cố định. Điều này giúp họ dự trù được chi phí tài chính trong thời gian tới. |
Hợp đồng phái sinh là công cụ quan trọng và hữu ích cho nhà đầu tư, từ việc kiểm soát rủi ro đến đa dạng hóa danh mục đầu tư. Tùy vào mục tiêu và chiến lược cá nhân, mỗi loại hợp đồng phái sinh sẽ mang lại những lợi ích khác nhau.
Mở tài khoản giao dịch hàng hóa phái sinh tại SFVN để khám phá tiềm năng của các loại hợp đồng phái sinh và bắt đầu hành trình đầu tư của mình ngay hôm nay nhé!